ΠΑΡΚΟ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΠΛΑΤΩΝΑ ΧΩΡΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ, ΔΗΜΟΣΙΟΣ, ΑΝΟΙΧΤΟΣ
Εμείς, οι κάτοικοι της Ακαδημίας Πλάτωνος, Κολωνού και Σεπολίων, περιμένουμε δεκαετίες την ανάπτυξη της περιοχής και του αρχαιολογικού χώρου. Ωστόσο με λύπη διαπιστώσαμε πως το σχέδιο της Προγραμματικής Σύμβασης δεν μας συμπεριλαμβάνει. Ο σχεδιασμός της “ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου της Ακαδημίας Πλάτωνος”, έγινε για μια ακόμη φορά βαζοντας στο επικεντρο την τουριστική ανάπτυξη, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τα προβλήματα της περιοχής και ο χαρακτήρας του αρχαιολογικού χώρου.
Τα έργα ανάδειξης των αρχαιοτήτων είναι αναγκαία αλλά το συνολικό έργο που προγραμματίζεται ελλειπές, με ανύπαρκτα αντισταθμιστικά οφέλη για τους κατοίκους και, παρά τα όσα εξαγγέλονται, περιβαλλοντική υποβάθμιση.
1.
Συγκεκριμένα, πρώτον στο σχεδιασμό προβλέπεται η κοπή 580 δέντρων (πολλά εκ των οποίων με ύψος άνω των τεσσάρων μέτρων). Αντισταθμιστικά, εξαγγέλεται η φύτευση μόλις 334 νεαρών δέντρων που θα αποδώσουν τα οφέλη τους ως ωριμο οικοσύστημα αρκετά χρόνια αργότερα. Ο χώρος είναι ήδη φυτολογικά ανεπαρκής, υποβαθμισμένος και χρειάζεται εκτεταμένη δενδροφύτευση για την ικανοποίηση των αναγκων των επισκεπτών, των κατοίκων αλλά και της ορνιθοπανίδας που ασφυκτιά λόγω έλλειψης ενδιαιτημάτων στο πολεοδομικό συγκρότημα της Αθήνας.
Η κλιματική αλλαγή φέρνει περισσότερες μέρες καύσωνα στη χώρα μας. Η ώριμη υψηλή βλάστηση μειώνει το φαινόμενο της αστικής θερμικής νησίδας. Η κοπή των δέντρων, χωρίς την σχεδιασμένη και εκ προοιμίου φύτευση νέων, κάθε άλλο παρά μακρόπνοο σχεδιασμό και ολιστική μελέτη των προβλημάτων φανερώνει.
2.
Δεύτερον, η χωροθέτηση του Μουσείου της Πόλης των Αθηνών είναι προβληματική. Τοποθετείται σε έκταση 30 στρεμμάτων, σε σημείο που θα αποστερήσει ζωτικό χώρο ελεύθερης χρήσης του πάρκου. Παράλληλα, θα επιφέρει την καταστροφή των γηπέδων ποδοσφαίρου και μπάσκετ, στα οποία αθλούνται δεκάδες αθλητικοί σύλλογοι και νέοι και νέες της περιοχής.
Σε αυτό το σχεδιασμό αντιπροτείνουμε το πάγιο αίτημα των κατοίκων για επαναχωροθέτηση του μουσείου στο πρώην οικόπεδο της Reds. Οικόπεδο που εντάχθηκε στον αρχαιολογικό χώρο μετά από αγώνες των κατοίκων το 2010, χώρος σκαμμένος, κενός αρχαιολογικών ευρημάτων, δίπλα στο πάρκο και τις αποθήκες της αρχαιολογίας, καθώς και στους μεγάλους οδικούς άξονες.
3.
Τρίτον, στο σχεδιασμό προβλέπεται η ενοποίηση και περίφραξη των αρχαιολογικών σκαμμάτων. Η κίνηση αυτή θα αφαιρέσει από τη λαϊκή χρήση μεγάλο τμήμα του πάρκου (περίπου 60 στρεμμάτα). Ωστόσο δεν προβλέπονται αντισταθμιστικές απαλλοτριώσεις για τις ανάγκες κατοίκων και επισκεπτων. Σχετικό δείγμα της συγκεκριμένης πρακτικής έχουμε δει με την περίφραξη της Ιεράς Οικίας και εκτεταμένου χώρου γύρω της. Τακτική που αποκόπτει το σημείο από το υπόλοιπο πάρκο και δημιουργεί κρυφές γωνίες, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Οι εκτάσεις προς απόσπαση από την ελεύθερη χρήση του πάρκου για τις ανασκαφές, την ανάδειξη αρχαιολογικών ευρημάτων, το μουσείο, τα αναψυκτήρια κλπ πρέπει να αποδοθούν στο δημόσιο χαρακτήρα του πάρκου προκαταβολικά. Απαιτούμε να δοθούν ισοδύναμες, αν όχι μεγαλύτερες, εκτάσεις ελεύθερης χρήσης γης, για να μην διαταραχθεί το υφιστάμενο ισοζύγιο στρεμμάτων και πρασίνου. Ισοζύγιο ήδη ελλειπές σε σχέση με τις ανάγκες των κατοίκων του κέντρου της Αθήνας και του 4ου διαμερίσματος.
4.
Τέταρτον, σημαντικό σημείο που με έκπληξη διαπιστώσαμε πως αποσιωπάται στον εν λόγω σχεδιασμό είναι η όποια κυκλοφοριακή και συγκοινωνιακή μελέτη, με πρώτιστη την προφανή κατάργιση της οδού Δράκοντος. Η οδός αυτή τέμνει το πάρκο, διαταράσσοντας τον ενιαίο χαρακτήρα του, ενώ είναι άκρως επικίνδυνη με μικρής ορατότητας στροφές και έξω ακριβώς από την παιδική χαρά. Η έλλειψη ακόμα και διαγράμμισης στο σημείο είναι ενδεικτική της απαξίωσης που βιώνουμε από το δήμο. Είναι καθαρή τύχη που δεν έχουμε θρηνήσει θύματα.
Αντίστοιχα, δεν προβλέπεται η κατάργηση της οδού Μοναστηρίου. Κάτι τέτοιο θα ήταν προφανές στο τμήμα τουλάχιστον, που χωρίζει το Περιστύλιο από το βόρειο τμήμα του πάρκου, καθώς και στο ύψος της πλατείας και του ψηφιακού μουσείου.
Εξαγγέλεται πως ο αρχαιολογικός χώρος θα αναδειχθεί με εκτεταμένες αποχωματώσεις και αποξηλώσεις δεντρων αποστερώντας πολύτιμη βλάστηση από την περιοχή, με ένα σχέδιο όμως από το οποίο δεν προκύπτει ένας συγκροτημένος, ενιαίος αρχαιολογικός χώρος. Ακόμη, είμαστε σε αναμονή για τη διάνοιξη των “τυφλών” δρόμων στη γύρω περιοχή.
5.
Πέμπτον, περιφερειακά του πάρκου και δίπλα στα σχολεία και τα σπίτια επικρατεί μια εικόνα εγκατάλειψης. Τμήμα της περιοχής δεν είναι ενταγμένο στο σχέδιο πόλης, με αδιάνοικτες οδούς, χωρίς δίκτυο συλλογής ομβρίων υδάτων, αλλά ούτε και αποχέτευσης, πλήττεται από παράνομες αποθέσεις μπάζων, ρυπογόνες δραστηριότητες, συνεργεία και χώρους στάθμευσης των κτελ, μάντρες σκραπ, αυτοκινήτων και χαρτιού. Έναν εκτεταμένο ΒΙΟΠΑ, που η ίδια η φύση του τον καθιστά προβληματικό ως γειτνιάζουσα δραστηριότητα και ισότιμο συνομιλητή ενός αρχαιολογικού χώρου και μιας περιοχής κατοικίας.
Καταδεικνύουμε την αντίφαση της εγκατάλειψης της περιοχής της Ακαδημίας Πλάτωνος με το εμβληματικό έργο που σχεδιάζεται. Αντιπροτείνουμε την απαλλοτρίωση των γειτονικών οικοπέδων δυτικά και βόρεια, προς όφελος του πάρκου, των σχολείων και των κατοίκων. Κρίνεται αναγκαία η απαλλοτρίωση των οικοπέδων που περικλείονται από τις οδούς Φάωνος, Ιφιγενείας και Δράκοντος, ώστε να καταστεί εφικτή η συνομιλία των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων με τους χώρους του αρχαιολογικού πάρκου (Μουσικό σχολείο Αθηνών, 66ο γυμνάσιο, 9ο ΕΠΑΛ). Στο ίδιο πλαίσιο, απαιτούμε να απομακρυνθούν άμεσα οι λαμαρίνες από τις αποθήκες της αρχαιολογίας.
6.
Έκτον, από το σχεδιασμό εξοβελίζονται και οι χώροι άθλησης, αδυνατώντας να απαντήσουν τόσο στην ανάγκη των κατοίκων όσο και στη συνάφεια που προκύπτει με την αρχαία ακαδημία και την παλαίστρα στο παρόν της περιοχής.
Προτείνουμε την ένταξη στο σχεδιασμό, των χρήσεων που αυθόρμητα έχουν προκύψει από τον κόσμο. Δηλαδή, περιμετρική διαδρομή για τρέξιμο (κουλουάρ) και αντίστοιχη για ποδήλατο. Ένας ποδηλατόδρομος επέκταση του ήδη υπάρχοντος που οδηγεί στο παραλιακό μέτωπο. Ακόμη, να τοποθετηθούν πολύζυγα σαν αυτά που ξηλώθηκαν πρόσφατα από το δήμο, χωρίς να μεριμνήσει για την αντικατάστασή τους.
Προτείνουμε τη δημιουργία ενός πάρκου για σκέιτ, ποδήλατα και πατίνια περιφερειακά του πάρκου για τις ανάγκες των κατοίκων -και- των γύρω περιοχών, μιας και στο κέντρο της Αθήνας δεν υπάρχουν δημοτικοί χώροι για την εν λόγω άθληση. Θέλουμε τους νέους και τις νέες σε μια ζωντανή Ακαδημία του Πλάτωνα, να αθλούνται και να εκπαιδεύονται μέσα από την επαφή τους με τον αρχαιολογικό χώρο.
7.
Έβδομο, το έργο που προγραμματίζεται για την παιδική χαρά εντός του πάρκου είναι ελλιπές. Η έκταση που καταλαμβάνει σήμερα αναλογικά με την επισκεψιμότητά της είναι μικρότερη από αυτή που θα έπρεπε. Έχει υπερτοπική σημασία και καλείται να εξυπηρετησει ανάγκες παιδιών και γύρω περιοχών. Να υπενθυμίσουμε την ύπαρξη δευτερης παιδικης χαρας στην βορεια πλευρα του παρκου που αφαιρέθηκε χωρίς να αντικατασταθεί.
Τέλος, με μια προσεκτική μελέτη της σύμβασης ανακαλύπτουμε και κάτι ακόμη. Η ανακατασκευή της με προδιαγραφές για ΑμεΑ δεν προβλέπει στο σχεδιασμό το σύνολο των δραστηριοτήτων που θα απευθύνονταν και στα παιδιά τυπικής ανάπτυξης. Με αυτό τον τρόπο, αποκόπτονται τα ανάπηρα παιδιά από την κοινωνία και αφαιρείται από το πάρκο μια (ακόμη) τόσο πολύτιμη παιδική χαρά. Απαιτούμε μεγαλύτερη και συμπεριληπτική παιδική χαρά για όλα τα παιδιά, ανάπηρα και μη.
8.
Οραματιζόμαστε την ελεύθερη πρόσβαση στα αρχαιολογικά ευρήματα της Ακαδημίας Πλάτωνα. Είμαστε αντίθετοι και αντίθετες στην αποκοπή τους από την καθημερινότητα κατοίκων και επισκεπτών, όπως προέκυψε από την περίφραξη της Ιεράς Οικίας. Οι αρχαιότητες δεν είναι μόνο προϊόν προς κατανάλωση από τους τουρίστες. Να αποδοθεί ο χώρος της Ιεράς Οικίας για ελεύθερη χρήση.
9.
Ένατο, οι βασικές υποδομές στο πάρκο είναι ανύπαρκτες.
Η προσβασιμότητα δεν είναι καθολική. Η κίνηση ατόμων με αναπηρία και παιδικά καρότσια δεν είναι δυνατή από όλες τις εισόδους και τα μονοπάτια. Αντίθετα, οι υπάρχουσες πύλες επιτρέπουν τη διέλευση μηχανών μέσα από το πάρκο, μια κοινή πρακτική για πολλούς οδηγούς. Συμπληρωματικά, περιφερειακά του πάρκου δεν υπάρχουν διαγραμμίσεις και λοιπές σημάνσεις, για την ασφαλή πρόσβαση του κοινού.
Ο φωτισμός είναι ανεπαρκής και αποσπασματικά αναβαθμισμένος (σε χαμηλής κατανάλωσης φωτιστικά σώματα, led). Οι χημικές τουαλέτες είναι σταθερά εκτός λειτουργίας. Τρύπες από φρεάτια και νεκρά δέντρα μένουν ανοιχτές και επικίνδυνες.
Η ανυπαρξία του υδάτινου στοιχείου είναι επίσης εμφανής. Δεν υπάρχει ούτε μια βρύση πόσιμου νερού για τους επισκέπτες. Ούτε με οποιονδήποτε τρόπο εντάσσεται το υδάτινο στοιχείο στις υποδομές, ως σημείο δροσισμού και ανάπαυσης, για ανθρώπους, ζώα και πουλιά.
Το υπάρχον υπαίθριο αμφιθέατρο προσβάλει τον αρχαιολογικό χώρο με την αισθητική και τα υλικά κατασκευής του. Η αναβάθμισή του στην προγραμματική σύμβαση είναι σκιώδης. Ελλιπής είναι και η ενημέρωση για τους χώρους ανάπαυσης και αναψυχής που αναφέρονται στη σύμβαση χωρίς να ορίζεται η χωροθέτηση, η έκταση και το είδος των υπηρεσιών που θα παρέχουν.
Ο σχεδιασμός της κυκλικής πλατείας στο μέσο του πάρκου προβλέπει επίστρωση με σκούρο μάρμαρο. Σε αυτή την αλαζονεία αντιπαραθέτουμε την αξία του χώματος και της επίστρωσής του με υδατοδιαπερατά υλικά που δεν αυξάνουν την τοπική θερμοκρασία (πχ κουρασάνι).
Απαιτούμε αναβάθμιση των βασικών υποδομών. Καθολική προσβασιμότητα, μπάρες αποτροπής διέλευσης μηχανοκίνητων, σημάνσεις και διαγραμμίσεις, βρύσες, τουαλέτες και ανακατασκευή του αμφιθεάτρου.
10.
Δέκατο, η ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων παραμένει πάντα ένα ζητούμενο. Σε ένα έργο, τέτοιας προσδοκούμενης εμβέλειας, δεν μπορεί να απουσιάζει η διασύνδεση του Λόφου Κολωνού με τον Αρχαιολογικό χώρο της Ακαδημίας του Πλάτωνα. Απαιτούμε στο νέο σχεδιασμό να ενταχθεί η πεζοδρόμηση της οδού Τριπόλεως, για την απρόσκοπτη και ασφαλή διασύνδεση των δύο χώρων. Προτείνουμε τη μετατροπή της οδού Αμφιαράου σε ήπιας κυκλοφορίας, με ποδηλατόδρομο, με σκοπό την ένωση του πάρκου με τον σταθμό του μετρό Σεπολίων και το Πνευματικο Κέντρο στο ανακαινισμένο Καπνεργοστάσιο.
11.
Στη δική μας εμβληματική ανάπλαση της περιοχής και του αρχαιολογικού χώρου τέλος, οραματιζόμαστε ένα ανοιχτό κομμάτι του Κηφισού ποταμού που να συνομιλεί με τον αρχαιολογικό χώρο. Από την αρχαιότητα και μέχρι το 1960, η φυσική κοίτη του ποταμού ήταν ανατολικά της σημερινής, εγγύτερα στον αρχαιολογικό χώρο. Η εκ νέου χάραξη του ποταμού στην παλιά του κοίτη (αδιάνοικτη οδός Αντιγόνης) και η τροφοδοσία της με νερό του Κηφισού -που θα υφίσταται καθαρισμό- είναι τεχνικά εφικτή και αναγκαία σε σχέση με τις ανάγκες για χώρους αλληλεπίδρασης με τα υδάτινα οικοσυστήματα.
Τα τελευταία χρόνια, έχει παραχθεί τεράστιος πλούτος πτυχιακών και μεταπτυχιακών εργασιών από διάφορα ιδρύματα οι οποίες μπορούν να αξιοποιηθούν στο πλαίσιο της συνολικής μελέτης ανάπτυξης του πάρκου και της περιοχής. Απαιτούμε την ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου με συνολική μελέτη και σχεδιασμό.
Φιλοδοξούμε να οργανώσουμε μια πρωτοβουλία πολιτών υπέρ του πάρκου που θα ασχολείται με τα ζητήματα που προκύπτουν.
Ελάτε να διεκδικήσουμε μαζί ένα πάρκο πράσινο, ελεύθερο, δημόσιο, ανοιχτό!
Συμπληρώστε στοιχεία επικοινωνίας για τη δημιουργία μιας λίστας για ενημερώσεις.
Επιγραμματικά:
- Καμία κοπή δέντρου. Να προηγηθεί εκτεταμένη δενδροφύτευση
- Επαναχωροθέτηση του Μουσείου της πόλης των Αθηνών στο πρώην οικόπεδο Reds
- Αντισταθμιστικές απαλλοτριώσεις των εκτάσεων προς απόσπαση από την ελεύθερη χρήση του πάρκου προκαταβολικά
- Κυκλοφοριακή και συγκοινωνιακή μελέτη με άμεση κατάργιση της οδού Δράκοντος και τμήματα της Μοναστηρίου
- Προσάρτηση του ΒΙΟΠΑ δυτικά του πάρκου στον αρχαιολογικό χώρο
Άμεση απομάκρυνση των λαμαρίνων από τις αποθήκες της αρχαιολογίας
- Χώροι άθλησης (διαδρομή για τρέξιμο, ποδηλατόδρομος, πολύζυγα, skate park) και συνομιλία των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων με το πάρκο
- Μεγαλύτερη και συμπεριληπτική παιδική χαρά για όλα τα παιδιά, ανάπηρα και αρτιμελή.
- Ελεύθερη πρόσβαση στα αρχαιολογικά ευρήματα
- Αναβάθμιση των βασικών υποδομών. Καθολική προσβασιμότητα, μπάρες αποτροπής διέλευσης μηχανοκίνητων, σημάνσεις και διαγραμμίσεις, βρύσες, τουαλέτες, ανακατασκευή αμφιθεάτρου και επιστρώσεις με υδατοδιαπερατά υλικά.
- Ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων. Διασύνδεση με το λόφο του Κολωνού, το μετρό Σεπολίων και το Καπνεργοστάσιο
- Χάραξη νέας κοίτης με φυσικά πρανή σε ένα τμήμα του Κηφισού ποταμού
