Πίσω σελίδα :Στην παρούσα μπροσούρα παρουσιάζονται οι τρεις ανακρίσεις της Γιαπωνέζας αναρχομηδενίστριας Kaneko Fumiko που επιχείρησε την δολοφονία του τότε πρίγκηπα διαδόχου Hirohito. Οι άθλιες συνθήκες της ζωής της την ώθησαν στο πάθος για καταστροφή, στον μηδενισμό. Παρόλο που ζούσε στην Ιαπωνία των αρχών του 20ου αιώνα, ο τρόπος σκέψης και αντίληψής της είναι διαχρονικοί. Η κοινωνία πάντα καταπίεζε και πάντα θα καταπιέζει την μοναδικότητα του ατόμου, όμως πάντα θα υπάρχουν και αυτοί οι ανυπότακτοι που θα συνωμοτούν για την καταστροφή του κοινωνικού-κρατικού συστήματος.Οσο το κοπάδι παραμένει αλυσοδεμένο από τα φαντάσματα του και ακολουθεί τους βοσκούς του,τόσο θα διατηρείται και η καταπίεση. Αυτή η απόπειρα δολοφονίας είναι μία πράξη της ατόφιας άρνησης και απελευθέρωσης ενάντια στην εξημέρωση,γιατί σε αυτόν τον σάπιο κόσμο που ζούμε δεν υπάρχει περιθώριο για να ελπίζουμε σε ένα ουτοπικό μέλλον παρά μόνο την καταστροφή του ως πηγή απόλαυσης που δίνει ζωή στην αντίσταση με αποτέλεσμα να αποκαλύπτουμε την ζωή στο σήμερα.
Parabellum : Αντικοινωνική κριτική και η ανάγκη ανάδυσης της νέας Αναρχίας
Κείμενο που είχε συνταχθεί και δημοσιευθεί στο blog Parabellum τον φεβρουάριο του 2013
Η δημιουργία τάσεων
Τα τελευταία χρόνια, ο οξυδερκής παρατηρητής μπορεί να ξεχωρίσει σημαντικές αλλαγές που συντελούνται στο εσωτερικό του αντιεξουσιαστικού-αναρχικού “χώρου”. Η λεγόμενη κρίση προκάλεσε προβληματισμούς και αναστοχασμούς σε μια μεγάλη μερίδα των αναρχικών. Για πρώτη ίσως φορά στην Ελλάδα τα διαφορά σκεπτικά και οι ποικίλες αναλύσεις σχετικά με την επανάσταση, “αποδελτιώνονται” σε διαφορετικές και διακριτές αναρχικές τάσεις. Επιτέλους γίνεται ορατό πως ο αναρχικός χώρος δεν είναι (ευτυχώς) ένα συμπαγές πολιτικό μόρφωμα αλλά ένα πολυτασικό και πολύμορφο μωσαϊκό απόψεων και στοχεύσεων.
Από αυτή τη διαδικασία έχουν ήδη αρχίσει να διαμορφώνονται εντός της αναρχίας διαφορετικοί πόλοι. Η πιο ξεκάθαρη τέτοια συγκρότηση είναι ο πόλος της κοινωνικής αναρχίας. Από το γενικόλογο σύνθημα της κοινωνικής επανάστασης που γράφονταν σχεδόν από τους πάντες τα προηγούμενα χρόνια, οι σύντροφοι που έχουν αυτό το σκεπτικό έχουν κάνει σημαντικά βήματα τόσο στο επίπεδο της δικής τους ανάλυσης όσο και στο επίπεδο της οργάνωσης, βασικό πρόβλημα αυτού του χώρου διαχρονικά. Θα προχωρήσουμε παρακάτω στην κριτική των κοινωνιστικών απόψεων· αυτό που μας ενδιαφέρει εδώ είναι να καταδείξουμε ότι παρ’ όλες τις διαφωνίες είναι θετικό ότι επιτυγχάνεται μια αντιστοιχία λόγου και πράξης που αργότερα δεν υπήρχε. Και λέμε πως είναι θετικό γιατί οτιδήποτε είναι καλύτερο από των εγκλωβισμό στα καφενεία των Εξαρχείων.
Αντικοινωνική κριτική
Αυτό που πιστεύω πως λάμπει δια της απουσίας του από την κοινωνιστική ατζέντα είναι η κριτική στην κοινωνία. Αυτό μπορεί να ερμηνευτεί με ποικίλους τρόπους. Είναι κατανοητό πως η άσκηση κριτικής στο υποκείμενο που πιστεύεις ότι θα φέρει την επανάσταση, συνίσταται στην αποδόμηση ενός μεγάλου κομματιού της θεωρίας σου. Ιδιαίτερα λόγω της σημερινής κατάστασης στης κοινωνίας, μια ρεαλιστική κριτική δε μπορεί εκ των πραγμάτων να σταματήσει μέχρι να φτάσει στην εκμηδένιση του αντικειμένου της. Επίσης υπάρχει και η συγκυρία. Παραδοσιακά οι κρίσεις του καπιταλισμού θεωρούνται από τους επαναστάτες ως ευκαιρίες. Δηλαδή ακόμη και εκείνοι που αντιλαμβάνονται την αισχρή συνειδησιακή κατάσταση του κοινωνικού σώματος, τη βάζουν τακτικά κάτω από το χαλί ώστε να μη χαθεί ακόμα μια ευκαιρία. Στην επαναστατική διαδικασία που ελπίζουν να ακολουθήσει, θεωρούν πως υπάρχει χώρος να βελτιωθεί η κατάσταση.
Αντίθετα με ότι φαίνεται εκ πρώτης όψεως, οι προβληματικές που ανακύπτουν από την μη κριτική στην κοινωνία δεν έχουν σχέση μόνο με τη μη ρεαλιστική αντίληψη της κατάστασης. Το πρόβλημα είναι ότι ο κοινωνισμός ως αντίληψη συσκοτίζει και αποκρύπτει σημαντικές πτυχές του εξουσιαστικού συμπλέγματος. Ο όρος κοινωνία αναλύεται εξαιρετικά επιφανειακά ως ένα άθροισμα ατόμων, μια συλλογική επιλογή διαβίωσης. Αυτή η θεώρηση είναι πλήρως διάτρητη. Η κοινωνία δεν ταυτίζεται με το συλλογική διαβίωση και το συλλογικό πράττειν. Επίσης εχθρεύεται εκ φύσεως το άτομο και λειτουργεί μόνο με την ύπαρξη μαζών. Οι κοινωνίες είναι μαζικά μορφώματα που δημιουργήθηκαν για να εξυπηρετούν την εκάστοτε εξουσία και δεν είναι σε καμιά περίπτωση αποτέλεσμα μια φυσικής διαδικασίας ούτε βέβαια ελεύθερη επιλογή, όπως συχνά παρουσιάζεται. Η κοινωνία γεννά την παραγωγή και την οικονομία. Η κοινωνία γεννά τον πολιτισμό. Όλα αυτά συμπλέκονται σε ένα τερατώδες σύνολο που εξανδραποδίζει την ατομικότητα, τη φύση και την ελευθερία. Η κοινωνία είναι ένα σύνολο ταυτοτήτων και ρόλων που δημιουργούνται από τα πάνω και διαχέονται, αναπαράγονται και εξελίσσονται από τους υπηκόους συνειδητά ή ασυνείδητα. Η κοινωνία δε συνδυάζεται με την ατομική ελευθερία. Το άτομο οφείλει να επιτελεί τους κοινωνικούς του ρόλους σε οποιαδήποτε κατάσταση το εντάσσει σε μαζικό κοινωνικό σύστημα. Ως επακόλουθο και η συλλογική ελευθερία, η οποία βασίζεται στη σύμπραξη ανεξάρτητων και δυνατών ατόμων, εχθρεύεται την κοινωνική συγκρότηση. Η εξουσία δεν είναι απλά το κράτος και το κεφάλαιο. Η εξουσία είναι και σύστημα σχέσεων και όσο οι επαναστάτες επιμένουν να στοχεύουν σε μαζικές κοινωνικές χίμαιρες αυτό το σύστημα σχέσεων δεν πεθαίνει αλλά μεταλλάσσεται σε κάτι ισχυρότερο και ανθεκτικότερο ακριβώς όπως οι ιοί.
Επομένως η κοινωνική κριτική ανοίγει ένα τεράστιο πεδίο για την αναρχική επίθεση που στοχεύει πλέον της ιερές αγελάδες των παλιών επαναστατών, όπως η ίδια η κοινωνία, ο πολιτισμός, η παραγωγή και η οικονομία. Παράλληλα ξεπηδούν νέα μέτωπα όπως η επίθεση στην επιστήμη ως χειραγώγηση της γνώσης και ως εξουσιαστική δύναμη, η επιθετικές αναλύσεις σχετικά με το ιδεολόγημα της προόδου σε συνάρτηση με το φυσικό κόσμο και η αποδόμηση του ανθρωποκεντρισμού και της ίδιας της έννοιας της ανθρωπότητας ως φαντασιακή και εξουσιαστική κοινότητα, κληροδοτήματα και τα δύο των αστικών επαναστάσεων του παρελθόντος και του Διαφωτισμού. Παραβιάζοντας την πύλη του ιερού άβατου της κοινωνίας ως αντικείμενο κριτικής και επίθεσης, βρίσκουμε μερικά από τα πιο καλά κρυμμένα και τα πιο αποκρουστικά εργαλεία της κυριαρχίας διαχρονικά και όχι μόνο μέσα στους αιώνες που βασιλεύει ο καπιταλισμός.
Αναρχικός ρεφορμισμός
Η κριτική στην κοινωνία προσφέρει επίσης την ευκαιρία στην αναρχία να δημιουργήσει επιτέλους τις δικές της, αυτόνομες αναλύσεις μακριά από το δύσοσμο κουφάρι του μαρξισμού. Η αναπαραγωγή της μαρξιστικής “επαναστατικής” εξίσωσης βγάζοντας απλά έξω τη μεταβλητή της εξουσίας δεν οδηγεί στην ελευθερία. Πρώτον γιατί η εξουσία όπως είπαμε παραπάνω δεν είναι μονοδιάστατη έννοια και δε συνοψίζεται στον αστικό ή σοσιαλιστικό κρατισμό. Δεύτερον γιατί ο στείρος οικονομισμός και εργατισμός του μαρξισμού δε μπορούν να ερμηνεύσουν τις σύγχρονες κοινωνίες εκτρώματα στις οποίες αναθέτουν την επανάσταση. Η υιοθέτηση με αντιεξουσιαστικό λούστρο των εργατίστικων προταγμάτων και της παραγωγικής εμμονής οδηγεί ακόμα και συνεπέστατους αναρχικούς στα μονοπάτια του κομμουνιστικού ρεφορμισμού. Η εκκωφαντική απουσία της ουσιαστικής ατομικής ελευθερίας από τον αναρχικό λόγο οδηγεί σε μια, κομμουνιστική πλέον, μαζοποίηση, δηλαδή σε νέα δεσμά. Η ελευθερία μετατίθεται για ακόμα μια φορά στις καλένδες. Προς το παρών ας παράγουμε, αυτοδιαχειριζόμενοι τη μιζέρια μας.
Η ρεφορμιστική στροφή λόγω της κοινωνιστικής εμμονής γίνεται ορατή όλο και περισσότερο. Σήμερα στον αναρχικό λόγο κυριαρχεί ένας αριστερίστικου τύπου οικονομισμός που εγκλωβίζεται στο πεδίο της ταξικής πάλης. Παράλληλα επιστρέφει η λογική της περιούσιας τάξης που θα κληρονομήσει τον κόσμο. Πολλοί αναρχικοί τρέχουν πίσω από κάθε εργατικό αγώνα που ζητά ψίχουλα και τη διατήρηση του καπιταλιστικού παραγωγικού ιστού. Φαντασιακά άγριων απεργιών προβάλλονται πάνω στα εργατικά υποκείμενα όταν τα ίδια δεν έχουν καμία τέτοια διάθεση, όπως στην περίπτωση των απεργών του μετρό. Πλέον σπάνια διαβάζει ή ακούει κανείς μια κριτική στην ίδια την παραγωγή και την οικονομία. Αυτή η λογική οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε διαχειριστικές λογικές. Ο έλεγχος των μέσων παραγωγής δε έχει τίποτα το επαναστατικό. Η αριστερά το γνωρίζει αυτό και γι’ αυτό το λόγο την αβαντάρει. Η οικονομία λειτουργεί περίφημα όποιος και να διαχειρίζεται τις μηχανές της. Η αυτοοργάνωση της παραγωγής είναι μια εναλλακτική εκδοχή των οικονομικών μαζικών κοινωνιών και δεν έχει καμιά σχέση με την ελευθερία και την αναρχία.
Η νέα Αναρχία
Υπάρχει λοιπόν ένας πόλος που κομμουνιστικοποιεί την αναρχία. Αυτή η αριστερή στροφή ενός κομματιού του χώρου όμως, αφήνει πίσω της ένα τεράστιο κενό. Είναι λοιπόν απαραίτητο να αναδυθούν νέες, αυθεντικά αναρχικές, αναλύσεις που θα συσπειρώσουν εκείνους τους συντρόφους που δε θεωρούν τους εαυτούς τους μια αντιεξουσιαστική συνιστώσα της Αριστεράς. Αναλύσεις που από διαφορετικές βάσεις θα επιτίθενται ευθέως στο κοινωνικό τερατούργημα, στον πολιτισμό, την ανθρωπιστική ηθική, στην επιστήμη και την τεχνολογία, στην παραγωγή και την οικονομία. Αυτές οι αναλύσεις ανοίγουν περάσματα όπου μπορεί να συναντηθεί μια μεγάλη γκάμα αναρχικών από οικοαναρχικούς και αντιπολιτισμικούς, μέχρι μη κομμουνιστές εξεγερσιακούς και ατομικιστές. Η κάθε αντίληψη πρέπει να διεκδικήσει αυτόνομα το χώρο της καλύπτοντας το κενό που περιγράψαμε πριν. Είναι απαραίτητη η ανάδυση ενός νέου αυθεντικά αναρχικού πόλου που θα σηκώσει το βάρος της επίθεσης στο υπάρχον, στο θέατρο του διεξαγόμενου πολέμου.
Δε μιλάω σε καμιά περίπτωση για τη δημιουργία άλλης μιας κεντρικής οργάνωσης. Μιλάω για την “εκμετάλλευση” του κενού ώστε αυτό να συμπληρωθεί από την αυθεντική και επιθετική Αναρχία. Δε μιλάω για τη δημιουργία ενός ανταγωνιστικού πόλου προς στους κοινωνιστές αλλά για τη δημιουργία ενός αντίπαλου δέους του κράτους και της εξουσίας. Δε μιλάω για μια φαντασιακή ενότητα αλλά για ένα πολύπλευρο επιθετικό ρεύμα που τα κομμάτια του θα συμπράττουν άτυπα και κατά το δοκούν.
Ο Μηδενισμός
Η μηδενιστική τάση μπορεί να προσφέρει τα μέγιστα σε αυτή τη διαδικασία. Η αιχμηρή μηδενιστική κριτική έχει διαλύσει προ πολλού τα φαντάσματα της κοινωνίας και του πολιτισμού. Ο μηδενιστικός λόγος, φύσει πολεμικός, αποδομεί το σύνολο της εξουσίας και αποτελεί μια λυσσαλέα επίθεση στο υπάρχον. Είναι απαραίτητο αυτός ο λόγος να εμπλουτίζεται διαρκώς, να ανακαλύπτει συνέχεια νέα αναλυτικά εργαλεία και να διαχέεται σαν γάγγραινα στο κοινωνικό σώμα. Όχι για να πείσει, αλλά για να δηλώσει πως υπάρχει μια χούφτα ανθρώπων που αρνούνται να ζήσουν σαν αριθμοί. Που αρνούνται να δεχθούν οποιαδήποτε αντιδραστική η επαναστατική εξουσιαστική αλλαγή στο όνομα της πανανθρώπινης ευτυχίας. Που προτιμούν να πεθάνουν μαχόμενοι μέχρι το τέλος παρά να ανεχθούν τα σύγχρονα κοινωνικά κάτεργα ή να συμπορευθούν με τους αριστερούς και “αντιεξουσιαστές” δήμιους της ελευθερίας. Αυτή η μαχόμενη μειοψηφία, κατασυκοφαντημένη σχεδόν από όλους και σταμπαρισμένη από τον εχθρό, πρέπει να συμβάλλει στη δημιουργία ενός επιθετικού αναρχικού μετώπου, σε πλήρη ρήξη με ότι συνιστά το υπάρχον. Μια σύμπραξη διαφορετικών συντρόφων που τους ενώνει το μίσος για την εξουσία και τους υποτακτικούς της και η αγάπη για γεμάτη ουσία ζωή. Οι μηδενιστές θα φέρουμε πάντα περήφανα το λάβαρο της διαρκούς αναρχικής εξέγερσης. Μέχρι την Ανατολή του Μηδενός…
Parabellum
No Wing : O μηδενισμός δεν σημαίνει το τίποτα
Ρωτήστε σχεδόν οποιονδήποτε, και θα σας πει ότι ο μηδενισμός είναι η πίστη στο τίποτα. Αυτή η παρεξήγηση του μηδενισμού, που έγινε δημοφιλής από την ταινία «Ο Μεγάλος Λεμπόφσκι» και διαιωνίστηκε από τεμπέληδες ακαδημαϊκούς και φιλοσόφους, οδήγησε σε ένα είδος δαιμονοποίησης στους αναρχικούς κύκλους. Ο πριμιτιβιστής Τζον Ζέρζαν συχνά οδύρεται για τον μηδενισμό, λέγοντας πράγματα όπως «…αρχίζεις να έχεις ανθρώπους που είναι τόσο μηδενιστές που δεν νοιάζονται καν για τη ζωή πια». Για τον Ζέρζαν, μηδενισμός είναι απλά να μη νοιάζεσαι για τη ζωή.
Ακόμη και κάποιος που αντιτίθεται στον πριμιτιβισμό, ο τρανσουμανιστής William Gillis δηλώνει ««Μπορεί ένας μηδενιστής να είναι αναρχικός;». Όχι. Με τίποτα. Ο μηδενισμός είναι η φιλοσοφία της απόλυτα κοινωνιοπαθητικής κοινωνίας μας. Όλα όσα πολεμάμε». Αν οι πριμιτιβιστές και οι τρανσουμανιστές μπορούν και οι δύο να μισούν τον μηδενισμό μαζί τόσο δραστήρια, ίσως αυτό δείχνει ότι έχουν περισσότερα κοινά απ’ όσα θα περίμενε κανείς. Ίσως ο μηδενισμός να είναι ένας βολικός μπαμπούλας για τους αναρχικούς που είναι τόσο βαθιά ριζωμένοι στις δικές τους ιδεολογίες του πριμιτιβισμού/του τρανσουμανισμού/κ.λπ. που αυτές οι ιδεολογίες έχουν αρχίσει να αντικαθιστούν τον αναρχισμό;
Είναι ο μηδενισμός απλώς «αδιαφορία για τη ζωή»; Με τίποτα! Οι πρώτοι μηδενιστές ονομάστηκαν έτσι επειδή τίποτα «από όσα υπήρχαν τότε δεν έβρισκαν εύνοια στα μάτια τους». Αυτό δεν σημαίνει ότι αυτοί οι άνθρωποι δεν πίστευαν σε τίποτα ή ότι δεν νοιάζονταν για τη ζωή. Ακριβώς το αντίθετο! Για εκείνους που θα αποτελούσαν τα θεμέλια του μηδενισμού, η ζωή ήταν αρκετά σημαντική ώστε να απορρίψουν εκείνα τα πράγματα που θα επιχειρούσαν να περιορίσουν τη ζωή. Οι πρώτοι μηδενιστές κοίταξαν γύρω τους, δεν είδαν τίποτα που να τους αρέσει, και στη συνέχεια ξεκίνησαν να καταστρέφουν αυτά τα πράγματα, δημιουργώντας παράλληλα δομές και συνθήκες που τους ευχαριστούσαν. Ο μηδενισμός πηγάζει από τους ανθρώπους που θέλουν να πραγματοποιήσουν τις επιθυμίες τους μέσω της δράσης. Αν ο μηδενισμός ήταν απλώς άνθρωποι που δεν νοιάζονται, όπως ισχυρίζεται ο Ζέρζαν, τότε ο μηδενισμός δεν θα μπορούσε να διεκδικήσει τη δολοφονία ενός τσάρου και σχεδόν την ανατροπή μιας αυτοκρατορίας. Η ιστορία δεν υποστηρίζει τους ισχυρισμούς του κ. Ζέρζαν.
Μπορεί κανείς να είναι αναρχικός και μηδενιστής, όπως ισχυρίζεται ο κ. Gillis ότι είναι αδύνατον; Φυσικά! Βασικά, από τον Renzo Novatore, μέχρι την ΣΠΦ, μέχρι την FAI, οι αναρχικοί είναι μηδενιστές για πάνω από έναν αιώνα, και σχεδόν όσο καιρό χρησιμοποιείται η φράση “αναρχισμός” στην πολιτική. Ο κ. Gillis είτε κάνει μεγαλεπήβολους ισχυρισμούς, ενώ αγνοεί την ιστορία, είτε ισχυρίζεται ότι άνθρωποι και ομάδες που έχουν κάνει πολύ περισσότερα όσον αφορά τη δημιουργία της αναρχίας από τον ίδιο δεν είναι αναρχικοί, και μάλιστα εχθροί του αναρχισμού! Και πάλι, η πραγματικότητα έρχεται σε αντίθεση με εκείνους που θα έκαναν ψευδείς ισχυρισμούς για τον μηδενισμό.
Ο κ. Gillis ισχυρίζεται ότι ο μηδενισμός «είναι η φιλοσοφία της απόλυτα κοινωνιοπαθητικής κοινωνίας μας». Μακάρι να ήταν έτσι! Μακάρι η κοινωνία μας να είχε τις ρίζες της στην απόρριψη των καταναγκαστικών κοινωνικών προτύπων και στην επίθεση στις καταπιεστικές δομές! Αυτό κάνουν οι μηδενιστές… Δεν είμαι απόλυτα σίγουρος πώς αυτό τους κάνει εχθρούς του αναρχισμού.
“Άρνηση κάθε κοινωνίας, κάθε σέκτας, κάθε κανόνα, κάθε θρησκείας. Αλλά δε λαχταρώ τη Νιρβάνα περισσότερο από ότι ποθώ τον απελπισμένο και ανίσχυρο πεσιμισμό του Σοπενχάουερ, ο οποίος είναι χειρότερος από τη βίαια αποκήρυξη της ίδιας της ζωής. Ο δικός μου πεσιμισμός είναι ενθουσιώδης και διονυσιακός, σαν φλόγα που πυρπολεί τη ζωτική μου αφθονία, που χλευάζει κάθε θεωρητική, επιστημονική και ηθική φυλακή.”— Renzo Novatore
Ο Renzo Novatore, ένας Ιταλός μηδενιστής αναρχικός των αρχών της δεκαετίας του 1900, καταπολεμά συγκεκριμένα αυτή την ιδέα του μηδενισμού ως κάποια επιδεινούμενη απελπισία και απορρίπτει τον μηδενισμό ως «ανίσχυρη απαισιοδοξία». Ο Νοβατόρε κατανοεί ότι οι εξουσιαστές μπορεί να έχουν πολλές μορφές, ακόμη και «θεωρητικές, επιστημονικές και ηθικές». Ως αναρχικοί, δεν θα έπρεπε να είμαστε σε εγρήγορση απέναντι σε όλες τις έννοιες ως δυνητικούς κυβερνήτες; Δεν θα έπρεπε να προσπαθήσουμε να αντιταχθούμε χειροπιαστά σε ό,τι μας εξαναγκάζει; Δεν θα έπρεπε να προσπαθήσουμε να δημιουργήσουμε συνθήκες που να ταιριάζουν καλύτερα στις επιθυμίες μας; Για τον κ. Gillis, αυτές οι πράξεις θα ήταν υπερβολικά μηδενιστικές, γεγονός που τον αφήνει να κρατά έναν αναρχισμό που θα φαινόταν αρκετά αναποτελεσματικός. Θα έλεγα ότι ο μηδενισμός είναι ένα κομπλιμέντο, αν όχι εγγενές, για τον αναρχισμό.
Ο μηδενισμός, που απέχει πολύ από την πίστη στο τίποτα, μας προτρέπει να δράσουμε. Μας ενθαρρύνει να δημιουργήσουμε τον κόσμο που θέλουμε να δούμε, και να το κάνουμε αμέσως τώρα. Όπως πήραν οι πρώτοι μηδενιστές από τον Μπακούνιν: «Το πάθος για καταστροφή είναι και δημιουργικό πάθος!» Ο μηδενισμός δεν είναι κάποιο απελπιστικό τέλος, είναι μια φωτεινή αρχή!
«(Ο μηδενισμός) στέκεται σαν ένα άκρο που δεν μπορεί να ξεπεραστεί, και όμως είναι ο μόνος αληθινός δρόμος για να πάει κανείς παραπέρα- είναι η αρχή μιας νέας έναρξης.» – Maurice Blanchot
Γιατί, λοιπόν, υπάρχει αυτή η συντονισμένη προσπάθεια ενάντια στην έννοια του μηδενισμού από πολλές διαφορετικές γωνιές του αναρχισμού; Γιατί κάποιοι άνθρωποι είναι τόσο αποφασισμένοι να αντιταχθούν σε αυτό που είναι εξ ορισμού και ιστορικά κάτι που έχει εμπεδωθεί σε μεγάλο βαθμό στον αναρχισμό; Θα έλεγα ότι αυτό οφείλεται ακριβώς στον τρόπο με τον οποίο αυτές οι φιγούρες έχουν τοποθετηθεί μέσα στον αναρχισμό. Η απροθυμία του μηδενισμού να αποδεχτεί το δόγμα έρχεται σε αντίθεση με τις ίδιες τις δογματικές θέσεις που έχουν λάβει αναρχικοί όπως ο Gillis και ο Ζέρζαν. Έχοντας χρωματίσει τους εαυτούς τους σε γωνίες ως τρανσουμανιστές ή πριμιτιβιστές, άνθρωποι σαν αυτούς πιθανόν να αισθάνονται απειλή από έναν μηδενισμό που θα απέρριπτε τον τρανσουμανισμό ή τον πριμιτιβισμό ως στατικές ιδεολογίες. Εξάλλου, ο μηδενισμός απαιτεί μια ρευστότητα των ιδεών που κινείται μαζί με τη ρευστότητα των επιθυμιών και δεν ενδιαφέρεται για «θεωρητικές φυλακές» που διεκδικούν έναν συγκεκριμένο δρόμο προς την αναρχία. Ο Gillis και ο Ζέρζαν έχουν στηριχθεί σε πολύ συγκεκριμένα σύνολα ιδεών, και καταλαβαίνουν ότι ο μηδενισμός αμφισβητεί αυτές τις ιδέες στις οποίες κάθονται….. Είτε αυτό, είτε είναι πραγματικά απλά αμόρφωτοι και αδαείς ως προς τις πραγματικές καταβολές του μηδενισμού.
«Κάθε κοινωνία που θα φτιάξετε θα ‘χει τα όρια της και στα όρια της θα δρουν οι ηρωικοί και αναμαλλιασμένοι τυχοδιώκτες, με την παρθένα και άγρια σκέψη τους, που ξέρουν να ζούνε μονάχα, ετοιμάζοντας αδιάλειπτα νέες και τρομερές εξεγερσιακές εκρήξεις. Εγώ θα είμαι μεταξύ αυτών!» — Renzo Novatore
Ο μηδενισμός στέκεται ενάντια στον πρεσκριπτιβισμό και το δόγμα των προκατασκευασμένων ιδεολογιών. Ενθαρρύνει τη δράση και κινεί τους ανθρώπους να αναιρούν ό,τι τους καταπιέζει, ενώ παράλληλα δημιουργούν τις επιθυμίες τους. Ο μηδενισμός δεν είναι μια παθητική απόρριψη της ζωής, αλλά μια δραστήρια γιορτή της ζωής, της ικανότητάς μας να δημιουργούμε και να καταστρέφουμε. Ο μηδενισμός κατανοεί την ανάγκη για συνεχή επαγρύπνηση ενάντια στην ασβεστοποίηση που συμβαίνει σε όλες τις ιδεολογίες και όλες τις κοινωνίες. Χωρίς αυτή την επαγρύπνηση, ακόμη και ο πιο ένθερμος αναρχικός είναι ευάλωτος στην ίδια την εξουσία που ισχυρίζεται ότι πολεμά.
«Ηττημένος στη λάσπη ή νικητής στον ήλιο, τραγουδώ τη ζωή και τη λατρεύω!» — Renzo Novatore
Στο πλαίσιο των εκλογών. Αναρχικά και ανατρεπτικά λόγια [Χιλιανές φυλακές]
Χιλή: Mónica Caballero Sepúlveda, Pablo Bahamondes Ortiz, Francisco Solar Domínguez, Marcelo Villarroel Sepúlveda, Juan Aliste Vega και Joaquín García Chancks σχετικά με τις εκλογές στη Χιλή.
Δημοσιεύθηκε αρχικά από το Contra Info. Μεταφράστηκε στα αγγλικά από το Anarchist News και στα Ελληνικά από το Blessed is the flame.
Αναρχικά και ανατρεπτικά λόγια από τις Χιλιανές φυλακές. Μπροστά στην ανακατάταξη της Κυριαρχίας και την καπιταλιστική διαιώνισή της: Ούτε μπότες ούτε ψήφοι, μόνο αγώνας!!
Φαίνεται ότι, σύμφωνα με τα όσα πρεσβεύει η υπηκοότητα, είμαστε μάρτυρες μιας καίριας στιγμής στην ιστορία αυτής της επικράτειας- έχουμε στριμωχτεί με την πλάτη στον γκρεμό και, αν δεν κάνουμε κάτι, η πτώση μας θα είναι επικείμενη- φαίνεται ότι είμαστε μάρτυρες ενός ανοιχτού πολέμου, ενός αιματοκύλισματος, μεταξύ δύο πολιτικών πόλων που είναι εχθροί σε τέτοιο βαθμό, όπως στον ψυχρό πόλεμο, που θέτει σε κίνδυνο τη διαβίωση και το μέλλον όλων των όντων στην επικράτεια που κυριαρχείται από το Χιλιανό κράτος.
Από τη μία πλευρά η πολεμική κραυγή λέει: «Κομμουνισμός ή Ελευθερία!», και από την άλλη: «Δημοκρατία ή φασισμός!». Μπροστά σε ένα τέτοιο δραματικό σενάριο μας παρουσιάζεται το βασικό εργαλείο για την αντιμετώπιση αυτού του πλαισίου, ικανό να σταματήσει μια για πάντα αυτό το αιματοκύλισμα : η συμμετοχή στις εκλογές, η ψήφος ως απελευθερωτικό όπλο.
Δεν είμαστε ούτε τυφλοί ούτε κουφοί, βαδίζουμε με πλήρη συνείδηση αυτού και πολλών άλλων πραγμάτων που συμβαίνουν σε αυτή την περιοχή, αλλά δεν αποστασιοποιούμαστε απλά από αυτά, αντίθετα κηρύσσουμε τον πόλεμο σε κάθε θεσμική περίπτωση που επιδιώκει οποιαδήποτε διαιώνιση της Καθεστηκυίας Τάξης.
Αρνούμαστε πλήρως κάθε εγκυρότητα αυτής της ψευδούς αντιπαράθεσης μεταξύ δύο δήθεν διαφορετικών συστημάτων, ο άξονας στον οποίο διεξάγεται η μάχη είναι και θα συνεχίσει να είναι αυτός της Δημοκρατίας και της διαχείρισης του Κεφαλαίου. Η ύπαρξη μιας «μάχης» μεταξύ διαφορετικών πολιτικών προσπαθεί μόνο να δικαιολογήσει το υποτιθέμενο εύρος του συστήματος Δημοκρατίας-Κεφαλαίου, την «ποικιλόμορφη» ουσία του και τον υποτιθέμενο χώρο για κάθε είδους απόψεις, σε καμία περίπτωση δεν θέλουμε να γίνουμε αποδεκτοί από ένα σύστημα ή μια κοινωνία που απορρίπτουμε, δεν θέλουμε να είμαστε απλώς μια ακόμη πολιτική ανάμεσα στις επιλογές μέσα σε αυτό το σύστημα- θέλουμε να καταστρέψουμε όλες τις επιλογές και τη δομή που τις υποστηρίζει. Δεν έχουμε καμία σχέση με το εκλογικό σόου και το σκηνικό των εκλογών, των δημοψηφισμάτων, των ψηφοφοριών και τα συναφή, θεωρούμε ότι αυτό δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια προσαρμογή του κουρδίσματος, η αναδιάταξη από την αστική τάξη για να διατηρήσει τα προσχήματα και να συμβαδίσει με το ρυθμό της υπάρχουσας επιβαλλόμενης τάξης.
Έχουμε τη βεβαιότητα ότι ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα των εκλογικών αποτελεσμάτων αυτού του δημοψηφίσματος, ουσιαστικά τίποτα δεν θα αλλάξει. Ακόμα και αν πάμε πέρα από αυτές τις συγκυρίες ποιος διαγωνίζεται για τη διοίκηση και τη διαχείριση της καταπίεσης, ο θεσμικός κόσμος, άρα και οι εκλογές, δεν ήταν ποτέ δικός μας. Με αυτόν τον τρόπο, όποιος ψηφίζει, όποιος επιλέγει ελεύθερα να επενδύσει στην εξουσία κάποιου άλλου, είναι εξίσου υπεύθυνος με τον κυβερνήτη που θα δώσει τις εντολές να σκοτώσει, να στρατιωτικοποιήσει και να φυλακίσει. Όποιος ψηφίζει αποφασίζει μέσω του εκλογικού δικαιώματος να εκχωρήσει μέρος της αυτονομίας του για να ενισχύσει την αλυσίδα της καταπίεσης και, επομένως, το κράτος. Δεν θα γίνουμε συνένοχοι της όποιας εκάστοτε διοίκησης, δεν το κάναμε αυτό στα τέλη της δεκαετίας του ’80, όταν, όπως και τώρα, η βετεράνος πολιτική εξουσία εγκαθίδρυσε ένα βασίλειο του φόβου για να μην αφήσει στην συγκρουσιακή αντιπολίτευση εκείνης της συγκυρίας -όπως οι ομάδες ένοπλου αγώνα- κανένα περιθώριο να αναπνεύσει, αναπτύσσοντας ένα αστικό εκλογικό σκηνικό που είχε σκοπό να βάλει το τελευταίο καρφί στο φέρετρο οποιασδήποτε επίπλαστης ρήξης με ένα απλό Ναι ή Όχι.
Σε αυτό το σημείο είχαμε ήδη καθορίσει την ανατρεπτική μας θέση, και από τότε, ουσιαστικά τίποτα δεν έχει αλλάξει.
Η αλήθεια είναι ότι δεν είναι, και δεν πρέπει να είναι, σε καμία περίπτωση ο στόχος αυτού του κειμένου, να πείσουμε ή έστω να θεωρητικολογήσουμε για τη συμμετοχή των πολιτών στις εκλογικές διαδικασίες, δεν θα ήταν σωστό να είμαστε απαιτητικοί ή να υπολογίζουμε αυτή την υπάκουη μάζα με τα δικά μας κριτήρια- το σημείο που μας ενδιαφέρει είναι όταν διαβάζουμε για μια μεγάλη ποικιλία χαρακτήρων που αυτοαποκαλούνται «ανταγωνιστικοί φορείς» ή ακόμα και αυτοαποκαλούνται ανατρεπτικοί, επαναστάτες, αντιστασιακοί ή αναρχικοί, κάνουν καλέσματα να συμμετάσχουν στις εκλογές και μάλιστα να ψηφίσουν έναν συγκεκριμένο υποψήφιο.
Μερικά από τα επιχειρήματα που χρησιμοποιούν για να δικαιολογήσουν αυτή την πορεία δράσης είναι σε σχέση με την απώλεια των πολιτικών δικαιωμάτων -που πάντα εγγυάται το κράτος-, κυρίως στο πεδίο των «ευάλωτων» μειονοτήτων ή των αντιφρονούντων.
Δεν αγνοούμε την αλλαγή που θα αντιπροσώπευε, τη βαθιά ριζωμένη επικύρωση ενός θεσμικά συντηρητικού λόγου, τη δυναμική που έχει ένα μεγάλο μέρος της αλλοτριωμένης κοινωνίας -η οποία δεν απέχει και τόσο πολύ από το σημερινό πλαίσιο-, αλλά πιστεύουμε ότι οι πραγματικοί αγώνες -όλων των ειδών-, από μια αναρχική, ανατρεπτική ή επαναστατική θέση, δεν πρέπει ποτέ να αναζητούν επικύρωση ή ενσωμάτωση από τους θεσμούς ή την κοινωνία, το να παραδοθούμε, με τις διαφορές και τις ιδιαιτερότητές μας, στη θεσμική «ενσωμάτωση» συνεπάγεται την αραίωση της ανταγωνιστικής ατομικότητάς μας σε έναν χώρο που δεν μας ανήκει, του οποίου ο μόνος σκοπός είναι να διευρύνει το πεδίο της δημοκρατικής συμμετοχής, χωρίς να αμφισβητεί πραγματικά την υποκείμενη δυναμική της. Δεν βλάπτει να επισημάνουμε ότι, παρά τη διακύμανσή τους, είτε επεκτείνουν είτε μειώνουν τα πολιτικά δικαιώματα σε συγκεκριμένες συγκυρίες, δεν μας αρμόζει να περιμένουμε από τους διαχειριστές της καταπίεσης να μας παραχωρήσουν τα εν λόγω «δικαιώματα» -ένας όρος που έχει πλέον αποκηρυχθεί επαρκώς-, θα φτάσουμε στην ελευθερία μας με τα δικά μας μέσα σε πλήρη αυτονομία. Ούτε η θεσμοθέτηση, ούτε καν η κοινωνικοποίηση αποκλινουσών ιδεών ή πολιτικών συνιστούν πραγματική αλλαγή στις ατομικές ή συλλογικές πρακτικές. Οι δυναμικές που περιορίζουν τις ελευθερίες μας πρέπει να καταπολεμηθούν με συγκρούσεις, αλλά κυρίως με μια ολοκληρωμένη ανάπτυξη του ατόμου και μια συνεχή κριτική, όχι μέσω της ψηφοφορίας ούτε μέσω της συμμετοχής των πολιτών.
Παραδόξως, καθίσταται αναγκαίο να αναφερθούμε σε ένα θέμα που φαινόταν να είναι απολύτως διευθετημένο στους χώρους και τα άτομα που ισχυρίζονται ότι επιλέγουν την αντιπαράθεση με την Εξουσία. Δεν έχουμε το δικαίωμα να πούμε ποιος είναι ή δεν είναι ανατρεπτικός, δεν είναι δουλειά μας να το κάνουμε, είναι μόνο η συμβίωση μεταξύ λόγου και πράξης που μπορεί να δώσει μαρτυρία για αυτή την πραγματικότητα, αν από τη μία πλευρά προτείνεται μια ολοκληρωτική ρήξη με το υπάρχον, γίνονται συνεχώς καλέσματα για το τέλος του καπιταλισμού ή κάθε ίχνος εξουσίας, είναι τουλάχιστον θλιβερό το γεγονός ότι προτείνουν να επικυρώσουν αυτές τις πτυχές χρησιμοποιώντας την ψήφο ως πολιτικό «εργαλείο», μια ενέργεια που αποτελεί ένα ανοιχτό χτύπημα στην πλάτη και ενίσχυση της δημοκρατικής θεσμικότητας του κεφαλαίου- παρόλο που αυτή φαινόταν να ταλαντεύεται λίγο περισσότερο από δύο χρόνια πριν.
Νομίζαμε ότι η κατανόηση αυτής της γιγάντιας αβύσσου μεταξύ πράξης και λέξεων ήταν μια βασική αρχή των ατόμων που τοποθετούνται ως «επαναστάτες»- φαίνεται να είναι αλήθεια ότι κάθε μέρα όλο και περισσότερο οι λέξεις χάνουν το νόημά τους και ότι στοιχηματίζοντας στην ριζοσπαστική αισθητική είναι το πρωταρχικό κίνητρο πολλών «κριτικών» ατόμων.
Αν δεν είμαστε ικανοί να αναλάβουμε τη σύγκρουση σε όλες τις μορφές της, θα είμαστε απλώς μέρος αυτής της μάζας που απεχθανόμαστε και μέρος αυτών που, παρά το γεγονός ότι ισχυρίζονται ότι είναι «ξύπνιοι» ή οργανωμένοι, θα είναι πάντα μέρος μιας αγέλης που επευφημεί ηγέτες και μορφές που ασκούν εξουσία, ώστε να μπορούν να παραμείνουν υποταγμένοι, με την άνεση και την ασυνέπεια αυτών που μόνο κηρύττουν την καταστροφή αυτής της άθλιας πραγματικότητας.
Καταστολή, φυλακή και θάνατος, το έχουμε ζήσει με σάρκα και οστά κατά τη διάρκεια της δικτατορίας, με τις κυβερνήσεις της Concertación και με τη Chile Vamos, και έχουμε τη βεβαιότητα ότι αυτό δεν θα διαφέρει από την κυβέρνηση της Apruebo Dignidad, πολύ περισσότερο με έναν πρόεδρο από το Frente Social Cristiano. Ανεξάρτητα από το ποιος θα κυβερνήσει, οι στόχοι μας δεν αλλάζουν: η καταστροφή του καπιταλισμού, του κράτους, των κατασταλτικών μηχανισμών- το τέλος της ανάγκης να κυβερνάμε και να κυβερνιόμαστε. Δεν μας ενδιαφέρει ένα «μικρότερο κακό» ή ένας «πιο ανθρώπινος» πράσινος καπιταλισμός.
Που ποντάρουμε; Εκεί που ποντάρουμε πάντα, στο αδιάσπαστο πείσμα που μας χαρακτηρίζει: επέκταση και εμβάθυνση της μόνιμης και ασταμάτητης σύγκρουσης, γνωρίζοντας καλά ότι δεν είμαστε ούτε σωτήρες ούτε εκπρόσωποι κανενός ή τίποτα, εκτός από τον εαυτό μας. Η επιλογή μας για αντιπαράθεση γίνεται σε πρώτο πρόσωπο, γιατί καταλαβαίνουμε ότι δίνοντας χτυπήματα αρχίζουμε να απελευθερωνόμαστε και αν και άλλοι επιλέξουν να ακολουθήσουν αυτόν τον δρόμο, άριστα, αλλά αν όχι, αυτό δεν θα είναι λόγος να αποθαρρυνθούμε, πόσο μάλλον να εγκαταλείψουμε τις πεποιθήσεις μας, πέφτοντας και επικυρώνοντας τον θεσμικό δρόμο. Δεν είμαστε διαφωτισμένοι, πολύ περισσότερο δεν είμαστε αυτοί που θα αποφασίσουν τι πρόκειται να συμβεί, αλλά θα γίνουμε κατανοητοί γι’ αυτό που είμαστε, από την πρακτική μας, από το να ενεργούμε πάντα σύμφωνα με τις ιδέες μας, για τον εξεγερσιακό σκοπό και για την αναρχική, ανατρεπτική και εξεγερσιακή συνενοχή που διαδίδει την εξέγερση- το πολεμικό μας μονοπάτι γίνεται έτσι στην απτή δυνατότητα να είμαστε ελεύθεροι.
Ανατρεπτικοί, αναρχικοί και mapuche: έξω από τη φυλακή, τώρα!!!
Κλιμάκωση της σύγκρουσης, εντατικοποίηση της επίθεσης!
Μαχόμενη νεολαία: μόνιμη εξέγερση!
Θάνατος στο κράτος, ζήτω η αναρχία!
Η πεποίθηση είναι δική μας!
Όσο υπάρχει δυστυχία, θα υπάρχει εξέγερση!
Mónica Caballero Sepúlveda
-Γυναικεία Φυλακή του San Miguel
Pablo Bahamondes Ortiz
-C.D.P. Santiago Uno
Francisco Solar Domínguez
Marcelo Villarroel Sepúlveda
Juan Aliste Vega
Joaquín García Chancks
-C.P Rancagua “La Gonzalina”
Δεκέμβριος 2021
Περιοχή που κυριαρχείται από το Χιλιανό κράτος.
Flower Bomb : Γιατί μηδενισμός; Μία απάντηση στο «Γιατί ελπίδα; (Κριτική της μηδενιστικής τάσεως στον αναρχισμό)» του John Zerzan.
Για χρόνια, ο John Zerzan ενέπνευσε την κατανόησή μου για την πράσινη αναρχία μέσα από πολλά από τα κείμενά του. Απολαμβάνω το “Anarchy Radio” και τα θέματα που καλύπτει, όπως επίσης και την αίσθηση του χιούμορ του!
Πρόσφατα ανακάλυψα αυτό το κείμενο στο διαδίκτυο και ενεργώντας παρορμητικά αποφάσισα να γράψω μία γρήγορη απάντηση σε αυτό! Όπως με όλα τα γραπτά μου, μιλάω μόνο για τον εαυτό μου και τις προσωπικές μου εμπειρίες.
****
Είναι αρκετά της μόδας, μεταξύ των αναρχικών επίσης, να στραβώνει κανείς στο άκουσμα της έννοιας της ελπίδας, να αποκλείει ρητώς κάθε πιθανότητα γενικής νίκης έναντι της κυριαρχίας και της καταπίεσης. Το βιβλίο Έρημος (2011) παίζει με αυτήν την στάση στο εξώφυλλό του: «Στις καρδιές μας όλοι ξέρουμε ότι ο κόσμος δεν θα ‘σωθεί’,» και επαναλαμβάνει αυτήν την δήλωση ακόμη δύο φορές στις αρχικές του σελίδες. Ο πολιτισμός θα παραμείνει. Ήρθε ο καιρός να εγκαταλείψουμε «μάχες που δεν μπορούν να κερδηθούν.» Με αυτόν τον τρόπο η μιζέρια της εξάντλησης και της απογοήτευσης θα αποφευχθούν και θα είμαστε πολύ πιο χαρούμενοι (!) Η Unabomber-τύπου Μεξικανική ομάδα που λέγεται Individualidades teniendo a lo salvaje (ITS), επίσης ισχυρίζεται σθεναρά ότι δεν θα υπάρξει νίκη. «Δεν πιστεύουμε ότι αυτό είναι δυνατό,» διακηρύσσουν επανειλημμένα. Όμως είναι δυνατό. Η υπέρβαση της νόσου του πολιτισμού δεν είναι με την καμία εγγυημένη, προφανώς, αλλά είναι ξεκάθαρα δυνατή. Προτιμώ ό,τι είπε ο Κίρκεγκωρ για την ελπίδα: Είναι «το πάθος για το πιθανό.» Για να μιλήσω πιο τολμηρά, τι απέγινε το «Απαίτησε το αδύνατο»; Όταν αρνούμαστε την νίκη, δεν είμαστε Game Over?
Δεν έχω διαβάσει την Έρημο, αν και έχω ακούσει καλά λόγια για αυτή. Δεν μπορώ παρά να νιώσω ότι η ερμηνεία του John Zerzan για την απελπισία και τον μηδενισμό είναι αυτή ενός μίζερου πεσιμισμού που κατασπαράζει το άτομο, οδηγώντας είτε σε καταληκτική απάθεια είτε κάποιες φορές, σε αυτο-προκαλούμενο θάνατο. Αν και αυτές είναι πολύ αληθινές, εξουθενωτικές εμπειρίες για κάποιους, υπάρχουν άλλοι που βρίσκουν χαρά στην προσωπική εξέγερση – στο εδώ και τώρα – παρά την δύσκολη πραγματικότητα του πολιτισμένου εφιάλτη.
Εντός του αναρχο-αριστερού χώρου, έχω γνωρίσει προσωπικά την «μιζέρια της εξάντλησης και της απογοήτευσης» για χρόνια σε τόσο υψηλό ποσοστό που είμαι έκπληκτος που δεν υπάρχουν ομάδες υποστήριξης ως απάντηση σε αυτό! Είναι πιθανό ότι ο John Zerzan και πολλοί άλλοι δεν έχουν συνειδητοποιήσει την συχνότητα της εξάντλησης στους αριστερούς κύκλους επειδή είναι το τελευταίο πράγμα που θέλει η αριστερά στο προσκήνιο. Τι είδος προπαγάνδας στο στυλ της «Επερχόμενης Εξέγερσης» θα εξέθετε την μιζέρια που προκύπτει από το επίπονο καθήκον της αόριστης, ριζοσπαστικής οργάνωσης και του «κοινοτικού χτισίματος» ενώ κυνηγιέται η ελπίδα του «μαζικού ξεσηκωμού» ή της νικηφόρας «επανάστασης»;
Αλλά για μερικούς, είναι σε αυτήν την στιγμή ψυχικής εξάντλησης που συμβαίνει ένα νέο και συναρπαστικό πράγμα: μία προσωπικά απελευθερωτική εμπειρία ελευθερίας από την ελπίδα!
Δεν είναι μία προσωπική «νίκη» το να σπάσεις τα δεσμά της εμμονικής θετικότητας; Είναι πραγματικά “game over” όταν ένα άτομο αρχίζει να ασκεί αρνητικότητα στην αποστείρωση της αριστερής υπερδιαφημιζόμενης θετικής πολιτικής;
Μπορούμε να θυμηθούμε τον Μονοδιάστατο Άνθρωπο του Herbert Marcuse, ο οποίος ανακοίνωσε το φαινομενικό τέλος των ριζοσπαστικών δυνατοτήτων· τον οριστικό θρίαμβο της καταναλωτικής ανελευθερίας. Ήταν ευτυχής που αποδείχθηκε λάθος μέσα σε μερικές εβδομάδες από την εμφάνιση του βιβλίου του το 1964 με τις απαρχές ενός παγκόσμιου κινήματος που συντάραξε τον κόσμο. Και καθώς το παγκόσμια σύστημα δείχνει τώρα ότι αποτυγχάνει σε κάθε επίπεδο, δείχνει ότι δεν έχει καθόλου απαντήσεις, υπάρχει κάθε πιθανότητα να ξεπεραστεί ποιοτικά το Κίνημα της δεκαετίας του ‘60.
Αλλά όχι, περιαυτολογώντας, αν παραιτηθούμε από κάθε ελπίδα για υπέρβαση. Είναι πολύ γνωστό ότι η υγεία και η ανάκαμψη από τις ασθένειες δεν σχετίζεται με την απελπισία αλλά με το αντίθετο. Σκέψου την τελευταία νουβέλα του Σέρβου Danilo Kiš, τον Ψαλμό 44, που έχει να κάνει με την θέληση μίας νεαρής οικογένειας να επιβιώσει και να αντισταθεί στο Άουσβιτς, όπου η φαντασία της ελπίδας είναι μία «αναγκαιότητα.» Για εμάς και για όλη την ζωή, τα προβλήματα είναι σοβαρά αλλά δεν είμαστε στο Άουσβιτς. Κι όμως, απορρίπτουμε την ελπίδα;
Ως απάντηση σε αυτό θα ήθελα να μοιραστώ ένα απόσπασμα:
«Αν και έχουμε κληρονομήσει πολλές ιδέες για το πως να αντιμετωπίσουμε την κυριαρχία, γνωρίζουμε ότι τίποτα δεν είναι βέβαιο. Από τα θρυμματισμένα εργαλεία και κόκκαλα των προκατόχων μας, δημιουργούμε τα δικά μας όπλα. Τίποτα δεν είναι σίγουρο ότι θα δουλέψει, αλλά κάνουμε επίθεση όπως και νά ‘χει. Το κάνουμε αυτό γυμνοί, έχοντας ρίξει τα κουρέλια της ηθικής, της ιδεολογίας, και της πολιτικής που έχουν συσσωρευτεί πάνω μας με τον καιρό. Αντιμετωπίζουμε αυτόν τον κόσμο ωμό, με όλη του την τρομακτική δόξα. Αρνούμαστε κάθε αλήθεια και κανόνα και προχωρούμε με ένα πνεύμα εμπρηστικού πειραματισμού. Ονειρευόμαστε πολλά, αναμένουμε λίγα, κατουρώντας στα γρανάζια της κοινωνικής μηχανής, και όταν όλα τα υπόλοιπα αποτύχουν, θα ακολουθήσουμε στα βήματα αυτών που ξόδεψαν τις τελευταίες στιγμές τους στους θαλάμους αερίων τραγουδώντας και γαμώντας. Είθε η απόλαυση να είναι η ευλογημένη φλόγα που μας καθοδηγεί στο κενό.»
– Ευλογημένη η Φλόγα: Μία εισαγωγή στην αντίσταση στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και στον αναρχομηδενισμό.
Ο εγωισμός και ο μηδενισμός είναι προφανώς στην μόδα μεταξύ των αναρχικών και ελπίζω πως όσοι χαρακτηρίζονται έτσι δεν είναι χωρίς ελπίδα. Όχι χωρίς ψευδαισθήσεις, χωρίς ελπίδα. Αναρωτιέμαι τι έχουν να προσφέρουν γενικά, σε σχέση, ας πούμε, με την ανάλυση και την έμπνευση ή αν αυτό είναι καν κάτι που αναζητούν.
Όταν είχα σταματήσει την συμμετοχή μου στην κοινοτική οργάνωση και τον ακτιβισμό, αντιμετώπισα μία ενδιαφέρουσα ερώτηση: και τώρα τι; Ήταν ακριβώς η εξέγερση αυτών των απελπισμένων μηδενιστών, ατομικιστών αναρχικών που με ενέπνευσαν να δω την αναρχία με έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο. Η προσωπική μου εξέγερση ενάντια στην κοινωνία και τον βιομηχανικό πολιτισμό δεν είχε ένα τέλος, παρά μόνο αιώνια εξέλιξη προς πιο παρασκηνιακές, χαρούμενες μορφές αναρχίας. Ήταν κατά την παραίτησή μου από την ριζοσπαστική οργάνωση που ξανα-ανακάλυψα τον εαυτό μου, ως άτομο χωρίς την κοινωνικοποιητική προσαρμογή της αριστεράς, και ως ένα όπλο που προηγουμένως με ήταν άγνωστο. Άρχισα να βλέπω τον εαυτό μου και όλες τις δυνατότητές μου καλύτερα απ’ όσο μπορούσα όσο ήμουν αριστερός. Αν από αυτή την ανακάλυψη έλειπε μία ανάλυση εξατομικευμένου πολέμου και η έμπνευση από άλλους που διασκεδάζουν τόσο πολύ με τις ζωές τους, πιθανότατα να εξακολουθούσα να υπέφερα από ανίατη βαρεμάρα μέσα στην αριστερά. Ανακάλυψα ότι η «ελπίδα» ήταν μία άχρηστη έννοια που οδηγεί μονάχα στην απογοήτευση. Αλλά με την άγρια εξέγερση ενάντια στην κοινωνιακή πραγματικότητα χωρίς καμία προσδοκία, μπορούσα να βιώσω μία ελευθερία που ήταν αδύνατη υπό οποιαδήποτε άλλη συγκυρία. Δεν απαιτούσα απλώς το αδύνατο, η αναρχία μου έγινε η ενσάρκωση του αδύνατου με κάθε στιγμή εγκληματικής δραστηριότητας.
Υπάρχουν εγωιστές που φαίνονται να είναι κυρίως ερωτευμένοι με το ιερό Εγώ τους, όπου τα πάντα κρίνονται στο μέτρο εξυπηρετεί τον Εαυτό. Εν τω μεταξύ, η κυρίαρχη τεχνοκουλτούρα τροφοδοτεί τον σολιψισμό, τον ναρκισσισμό, και την απομόνωση όσο περισσότερο τεχνο-εθισμένα είναι τα υποκείμενά της. Έβλεπε ο Μαξ Στίρνερ τον φυσικό κόσμο να έχει αξία μόνο σε σχέση με το εγώ κάποιου; Πόσο ενδιαφέρον έχει ο αγνός εγωιστής για την αλληλοβοήθεια, τους κοινωνικούς αγώνες ή την εξαφάνιση της κοινότητας; Συστήνω το Ο Μοναδικός και η Ιδιοκτησία του ως ένα σημαντικό διορθωτικό μέτρο ενάντια στις εκκλήσεις του κολεκτιβισμού με τις διάφορες αμφιέσεις του, αλλά τείνω να συμφωνώ με τον Αριζόνιο αναρχικό Dan Todd ότι ο Διογένης και οι Κυνικοί στην Δύση και ο Chuangtzu και κάποιοι από τους Ταοϊστές στην Ανατολή έκαναν ακόμη καλύτερη δουλειά πάνω σε αυτό αιώνες πριν. Σημαίνει ο μηδενισμός ότι σχεδόν όλα πρέπει να εξαφανιστούν για να γίνει δυνατή μία αξιοπρεπή ζωή; Αν ναι, τότε είμαι μηδενιστής. Είναι ασφαλές να πούμε ότι ο μηδενισμός δεν είναι κυριολεκτικά τιποτισμός αλλιώς δεν θα μπορούσε κάποιος να είναι και μηδενιστής και αναρχικός. Αν σημαίνει την πολιτική της απόγνωσης και της απελπισίας, όχι ευχαριστώ. Ο Γάλλος φιλόσοφος Jean Francois Lyotard το είπε κάπως διαφορετικά: «Με την μεγαλούπολη, αυτό που η Δύση υλοποιεί και διαχέει είναι ο μηδενισμός της. Ονομάζεται ανάπτυξη.» Υπάρχουν μηδενιστές που δέχονται τέτοιους θεσμούς και τι τους παρακινεί;
Όσο για τον αυτοεξυπηρετούμενο εγωισμό; Αν η χαρά, η αγάπη, το παιχνίδι, και η περιπέτεια δεν ήταν αυτοεξυπηρετούμενα τότε θα με καθυπότασσαν σε κάποιον άλλο – το οποίο είναι ακριβώς αυτό που έχω απορρίψει. Για χρόνια δεν έχουμε δει πως η υποχρεωτική υποβολή σε κοινωνικοπολιτικά συστήματα, η Κομμούνα, η Ομάδα ή ακόμη και ο Θεός έχουν εξουθενώσει την δύναμη της ατομικότητας; Ή πως η αναθετική υπακοή και η συνεξάρτηση έχουν παραλύσει την ικανότητα να αναγνωρίσει κανείς τον εαυτό του ως πολύτιμο και άξιο ιδιοτέλειας και ελευθερίας; Υποθέτω ότι κάποιοι μηδενιστές εκεί έξω ταυτίζονται με την «απόγνωση» με διαφορετικούς τρόπους. Εγώ προσωπικά σχετίζομαι περισσότερο με ένα ζήτημα προσδιορισμού. Αλλά αν η αναρχία θα μπορούσε να οριστεί ως οποιαδήποτε δραστηριότητα έρχεται σε αντίθεση με την κοινωνική καταστολή της ατομικής ελευθερίας, δεν απαιτεί η αναρχία ένα στοιχείο απόγνωσης; Είναι παράλογο να είναι κανείς απελπισμένος για ελευθερία για την αποκατάσταση της ζωής του από τους θεσμούς του πολιτισμού που κλέβουν την ατομική διαβίωση; Για εμένα η βούληση για το βίωμα της ελευθερίας στιγμή προς στιγμή με οδηγεί στο να αντιμετωπίσω κάθε θεσμό που απαιτεί την υπακοή μου.
Μιλώντας για τον εαυτό μου, ο μηδενισμός σημαίνει πως όλα πρέπει να φύγουν – αλλά χωρίς κάποια ιδέα σχετικά με το τι είδους ζωή θα έρθει. Αυτό μπορεί μόνο να προσδιοριστεί στιγμή προς στιγμή και κατασκευάζοντας μία μελλοντική ουτοπία θα με οδηγούσε μονάχα στο να παραδώσω, σε κάποιον βαθμό, την πλήρη προσοχή της παρούσας εμπειρίας.
Υπάρχει κάτι περισσότερο από την αντι-ελπίδα, σε κάθε περίπτωση. Δύο νέα βιβλία μας το υπενθυμίζουν αυτό. To Free from Civilization του Enrico Manicardi είναι η πρώτη αντιπολιτισμική προσφορά σε στυλ ‘από το Α έως το Ω’ που υπάρχει σε οποιαδήποτε γλώσσα (αρχικός τίτλος Liberi dalla Civilta) και το The Anarchist Revelation: Being What we’re Meant to Be, του Paul Cedenec, το λιγότερο πεσσιμιστικό βιβλίο που θυμάμαι να έχω διαβάσει. Αναφέρεται στον Γερμανό αναρχικό Gustav Landauer, για παράδειγμα, για την ιδέα ότι «δεν χρειάζεται να ανησυχούμε ότι η ποσότητα αυτών που ακούν το κάλεσμα δεν θα είναι αρκετά μεγάλο, όταν η ποιότητα του [αντιπολιτισμικού] περιεχομένου είναι αδιαμφισβήτητη.» Φέρνει την αναρχική αντίσταση και το πνεύμα μαζί σε μία πολύ ευρεία και ισχυρή συνεισφορά.
Απαίσιοι καιροί αλλά, όπως είπε ο Oscar Wilde, “είμαστε όλοι στο λούκι αλλά κάποιοι από εμάς κοιτάζουν τα αστέρια.»
Στο γραπτό μου, “No Hope, No Future: Let the Adventures Begin!” η «ελπίδα» που επικρίνω είναι αυτή που εκμεταλλεύονται οι ακτιβιστές αρχηγοί και οι καθεστωτικοί αριστεροί ώστε να κινητοποιήσουν μαζικά κινήματα. Παρόμοια με τον τρόπο που η θρησκεία προσφέρει έναν παράδεισο στο τέλος μίας μίζερης ζωής, έχω δει πως η αριστερά προσφέρει τον ίδιο «παράδεισο» στην μορφή των «επερχόμενων» εξεγέρσεων ή της παραδοσιακής «Προλεταριακής Επανάστασης». Όπως πολλοί από εμάς έχουν βιώσει όμως, η ζωή, όπως και η άγρια φύση, είναι πολύ περίπλοκη. Η ψηφοθηρία της ελπίδας και αμέτρητες άλλες πολιτικές υποσχέσεις μπορεί να γοητεύσει μερικούς, αλλά όχι όλους. Στην περίπτωση αυτού του κειμένου, επισημαίνω ότι κάποιοι ανακαλύπτουν την ελευθερία στην ολική εγκατάλειψη της θετικής πολιτικής συμπεριλαμβανομένου του «ουτοπικού μέλλοντος» που δένεται σαν ένα καρότο. Για κάποιους, ο μηδενισμός είναι η επιδίωξη της δημιουργίας στιγμών ευδαιμονίας στο εδώ και τώρα με τα χαλάσματα καμμένων σφαγείων, με χαρτοκιβώτια κλεμμένης λιανικής, με αυθόρμητες επιθέσεις ενάντια στον φασισμό και πάει λέγοντας. Κάποιοι μηδενιστές κάνουν κάτι παραπάνω από το να κοιτάζουν απλώς τα αστέρια· κάποιοι απολαμβάνουν τον νυχτερινό ουρανό από τις οροφές κατειλημμένων κτηρίων, την αυγή από κινούμενα τραίνα εμπορευματικής μεταφοράς, ή τις καταιγίδες την ώρα της νυχτερινής καταστροφής ιδιοκτησιών.
Το στερεότυπο του μίζερου, αυτοκαταστροφικού μηδενισμού είναι απλώς αυτό – ένα στερεότυπο. Είναι μία μονοδιάστατη απεικόνιση που αντιμετωπίζει τον μηδενιστή ως μία κατηγορία αντί ως μοναδικό άτομο. Και περιορίζοντας την αντίληψη κάποιου για τον μηδενισμό σε απλά στερεότυπα θα έκανε απλά τους ανέλπιδους, παιχνιδιάρικους εξεγερμένους της εξατομικευμένης αναρχίας, τόσο ανύπαρκτους όσο η ίδια η ελπίδα!